CHP Küme Başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç; TÜİK’in enflasyonu düşük hesaplamasının fiyatlı kesitin gelirlerinde yol açtığı erimenin tespit edilmesi, enflasyon altında ezilmeye mahkûm edilen memur ve emeklilerin ekonomik şartlarının güzelleştirilmesini sağlayacak tedbirlerin belirlenmesi için TBMM’de araştırma kurulu kurulmasını istedi.
CHP; TÜİK’in enflasyonu düşük hesaplamasının fiyatlı bölümün gelirlerinde yol açtığı erimenin tespit edilmesi, enflasyon altında ezilmeye mahkûm edilen memur ve emeklilerin ekonomik şartlarının güzelleştirilmesini sağlayacak tedbirlerin belirlenmesi için TBMM’de araştırma komitesi kurulmasını istedi.
CHP Küme Başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç; komitenin “Tek adam rejiminin TÜİK’in istatistiklerine yaptığı müdahalelerin, başta çalışma barışı olmak üzere toplumsal yapıda yol açtığı tahribatın, fiyat, maaş ve gelirlerde yarattığı adaletsizliğin tesirlerinin araştırılması, bu sakıncaların giderilmesi için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla” kurulması istendi.
Araştırma önergesinin münasebeti şöyle:
“Dünyanın öteki ülkeleri, Türkiye’deki yıllık enflasyonun onda biri kadar bile olmayan enflasyon oranlarıyla uğraş ederek, vatandaşlarının refahını, paralarının satınalma gücünü muhafazaya çalışırken, Türkiye’yi yönetenler ise TÜİK’e enflasyonu olduğundan çok düşük hesaplatmak dışında bir siyaset geliştirememişlerdir.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nun 55’inci unsuru, emekli, dul, yetim ve malullere bağlanan gelir ve aylıklara yapılacak artırım oranlarını, her altı ayda bir evvelki altı aylık periyoda ait olarak TÜİK tarafından açıklanan enflasyon (TÜFE) oranıyla sonlandırmıştır. Yeniden tıpkı kanuna nazaran birinci sefer bağlanan aylık ve gelirlerin hesaplanmasında da TÜİK tarafından evvelki yıllara ait olarak açıklanan enflasyon oranları temel alınmaktadır.
Kamu çalışanları ve bunların emekli dul ve yetimlerinin maaş ve aylıkları ise 4688 sayılı Kamu Vazifelileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu mucibince yetkili kamu vazifelileri sendikaları ile kamu patron heyeti ortasında imzalanan, görüşmelerde mutabakat sağlanamaz ise de Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kararıyla belirlenen toplu mukavele ile belirlenmektedir. Hem yürürlükteki toplu mukavelede hem de evvelki toplu kontratlarda yapılacak artırım oranlarının belirlenmesinde TÜİK tarafından açıklanan enflasyon oranlarının temel alınması benimsenmektedir.
İşçilerle ilgili olarak sendikaların gerek kamu işyerlerinde gerekse de özel kesimde imzaladıkları toplu kontratlarda ve toplu mukavele yapılmayan işyerlerinde çalışan mavi ve beyaz yakalıların fiyat artırımları da enflasyon oranları ölçü alınarak yapılmaktadır.
Tek adam rejiminin iktisatta yol açtığı çöküşü gizleyebilmek için başta enflasyon olmak üzere üretilen istatistiklere palavra söyletme konusunda TÜİK’e baskı yaptığı bilinmektedir. Bu baskının objektif kanıtlarından birini son dört yılda beş TÜİK başkanı değişikliği yapılması oluşturmaktadır.
TÜİK’in yüzde 64,27 olarak açıkladığı 2022 yılı enflasyonunu İstanbul Ticaret Odası yüzde 92,97 ile yaklaşık 29 puan, bağımsız iktisatçılar yüzde 137,55’le TÜİK’e nazaran 73,3 puan daha yüksek hesaplamaktadır. Halkın hissettiği enflasyon ise bu üç hesaplamadan da hayli yüksektir. Türk-İş’e nazaran açlık sonu son bir yılda yüzde 103 oranında artmıştır. Yapılan anketler halkın üçte ikisinin, TÜİK’in yüzde 64,3 olarak açıkladığı yıllık enflasyonun aslında yüzde 170 ve üzerinde olduğuna inandığını göstermektedir. TÜİK’e inanların oranı yüzde 25’i bile bulmamaktadır.
TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranlarının inandırıcılıktan uzak olmasının bir öbür göstergesi ise son iki yıldır iktidarın direkt müdahalesiyle belirlenen minimum fiyatın TÜİK’in açıkladığı enflasyonun üzerinde artırılması, kamu çalışanları ve emeklilerine toplu kontratta öngörülen enflasyon farkının, emekçi ve bağımsız çalışan emeklilerine de son altı ay için açıklanan enflasyonun epeyce üzerinde artırım verilmek zorunda kalınması oluşturmaktadır. TÜİK’in hesapladığı enflasyonu artık iktidar bile referans olarak kabul etmemektedir.
En düşük emekçi fiyatı olarak da tanımlayabileceğimiz taban fiyat Temmuz 2022’de 5 bin 500 lira olarak belirlenmiş Ocak 2023’ten geçerli olmak üzere Aralık 2022’de yüzde 54,6 oranında artırılmıştır. TÜİK ise yılın son altı aylık devrinde enflasyonun yalnızca yüzde 15,40 olduğu tezindedir.
Eğer son altı aylık enflasyon TÜİK’in argüman ettiği üzere yüzde 15,40 ise GSYİH büyümesinden verilecek yüzde 5’lik refah hissesiyle birlikte yüzde 20-21 civarındaki bir artışın tüm kesitleri mutlu etmesi beklenirdi. Halbuki Minimum Fiyat Kurulu toplantılarında personelleri temsil eden konfederasyon yüzde 54,6 oranındaki artışı bile kâfi bulmayıp son toplantıya katılmamış, en az yüzde 64 oranında bir artış yapılması gerektiğini savunmuştur. İktidar da TÜİK’in yüzde 15,40 oranındaki enflasyon hesabının gerçek olmadığını, istatistiklere palavra söyletildiğini bildiği için yüzde 54,6 oranında bir minimum fiyat artışının altına imza atmıştır.
Asgari fiyat bile halkın hissettiği ve yaşadığı enflasyon oranı kadar bile artırılmamışken, iktidar yandaş kamu çalışanları konfederasyonu ile imzaladığı toplu kontrat mucibince yapılması gereken yüzde 16,48 seviyesindeki artırım oranını yüzde 25 olarak uygulayacağını açıklamıştır. Halbuki, yaşanan gerçek enflasyonun minimum fiyata yüzde 54,6 oranında artırım yapılmasını mecburî kıldığı bir devirde, kamu çalışanları tüm emekli, malul, dul ve yetimlerin maaş ve aylıklarına yüzde 25 oranında artırım yapılması çok büyük adaletsizlik, haksızlık, insafsızlık ve ayrımcılıktır. Bu tavır eşitlik ve toplumsal devlet unsurlarının ayaklar altında çiğnenmesidir.
Kamuda çalışan 3 milyon 650 bin takımlı ve kontratlı memur ve SGK’dan aylık ve gelir alan 13 milyon 870 bin emekli, dul ve yetimin maaş, aylık ve gelirlerine yapılacak artırım oranının, tek adam tarafından yüzde 25 olarak belirlenmesinin münasebeti bilinmemektedir. Açlık sonunun Aralık 2022 için 8 bin 130 lira, yoksulluk hududunun da 26 bin 485 lira olarak hesaplandığı, bir periyotta, yapılacak yüzde 25 artırımla (Strateji ve Bütçe Başkanlığının datalarına göre) en düşük memur maaşı 10 bin 41 lira, ortalama memur maaşı 11 bin 730 liraya çıkmaktadır. Yani, devlet memurunu açlık hududunun biraz üzerinde, yoksulluk sonunun ise üçte biri kadar bir maaşla çalıştırmaktadır. 5510 sayılı kanunun ek 19’uncu hususuyla 3 bin 500 lira olarak belirlenen en düşük emekli aylığının artırılıp artırılmayacağı belirsizliğini korurken, 2002 yılından evvel bağlanmış olan en düşük SSK emekli aylığı bu artırımla birlikte en fazla 5 bin 633 liraya, ortalama SSK emekli aylığı 5 bin 804 liraya, ortalama memur emekli aylığı 8 bin 278 liraya, en düşük Bağ-Kur emekli aylığı 5 bin 9 liraya, ortalama Bağ-Kur emekli aylığı 5 bin 914 liraya çıkacak ve açlık hududunun epeyce altında kalacaktır.
Tek adam rejimi, ülke idaredeki başarısızlığını ve iktisatta yol açtığı çöküşün ve yaşanan yoksulluğun boyutlarını gizlemek için TÜİK’e yaptığı baskıyla enflasyonu eksik hesaplatarak çalışanların ve emeklilerin hakkını gasp etmektedir. Çalışanların, emeklilerin, dul ve yetimlerin fiyat, maaş, aylık ve gelirlerinde yapılacak artışlar tek adamın insafına bırakılmaktadır. Tek adam da bu yolla gasp ettiği hakkın çok-çok az bir kısmını düşük yüzdelik oranlarla “sadaka gibi” geri vermektedir.
Tek adam rejiminin, istatistiklere azap yaparak, başarısızlığını örtmek ve kendisine propaganda gereci çıkarmak için başvurduğu bu usul, Türkiye’nin başta çalışma barışı olmak üzere toplumsal barışını bozacak çok tehlikeli sonuçlar doğurmaktadır. Bilindiği üzere minimum fiyat, tıpkı vakitte taban geçim fiyatıdır. Öbür bir sözle Ocak 2023’ten itibaren 8 bin 506 lira olarak belirlenen minimum fiyat, teorik olarak bir kişinin taban geçimini sağlayacak bir sayıdır.
Yürürlükteki minimum fiyatın bile taban geçimi sağlayacak fiyat olmadığı bir periyotta, taban fiyattan yüzde 60 daha az bir en düşük emekli aylığı, minimum fiyattan yüzde 32 daha az ortalama personel emekli aylığı, minimum fiyattan yüzde 21 dana az memur emekli aylığı ödenin bir ülkede toplumsal barışın tehlikeye gireceği aşikardır. Doktor, mühendis, öğretmen, avukat, uzman ve gibisi kamu vazifelilerinin minimum fiyata yakın bir maaş ve fiyatla çalıştırıldığı bir ülkede çalışma barışından kelam etmenin anlamsızlığı ortadadır. Taban fiyatın açlık hududu düzeyinde, emekli aylıklarının neredeyse tamamının açlık hududunun altında, çalışanların fiyat ve aylıklarının da açlık hududunun çok az üzerinde olduğu bir ülkende kalkınma ve refahtan kelam edilemeyeceği açıktır.
Tek adam rejiminin gerçek enflasyonu gizleyerek toplumsal ve ekonomik sistemde yol açtığı yıkım yalnızca maaş, fiyat, aylık ve gelirlerle sonlu kalmamaktadır. Rejim bu yolla, enflasyondan kendisini müdafaa imkanı bulunmayan dar ve sabit gelirlilerle, hiçbir geliri bulunmayan dezavantajlı kesitlerden, sermaye sınıfına çok büyük bir gelir ve servet transfer edilmesine de yol açmaktadır. Son yıllarda GSYİH istatistiklerine de yansıyan fiyat gelirlerinin ulusal gelirden aldığı hissede yaşanan dramatik düşüş ve sermayenin elde ettiği yararın hissesindeki yüksek oranlı artışın ardında bu siyaset bulunmaktadır. İktidar uyguladığı bu siyasetlerle, fakirlerin sermaye tarafından sömürülmesine alt yapı hazırlamaktadır.
Bu kapsamda; bağımsız olması gereken kurum ve kuruluşlara yapılan müdahalelerin ekonomik hayat ve fiyatlı kesitin hayatında yol açtığı sıkıntıların belirlenmesi, ilgili kuruluşların bağımsız ve bilimsel ölçütlerle çalışmasını, vatandaşlarımızın hak ettiği ömür standartlarına kavuşmalarını sağlayacak tedbirlerin belirlenmesi gayesiyle bir Meclis Araştırması açılması gerekli görülmektedir.” (ANKA)