Tüketicilerin temel muhtaçlıkları ortasında yer alan yumurta, süt, makarna, yoğurt üzere besin eserleri ile deterjan, sabun üzere paklık unsurları ve gibisi eserlerde yaşanan fiyat artışları nedeniyle farklı önlemler gündeme gelmeye başladı.
Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Türkiye Ziraat Odaları Birliği İstanbul İl Koordinasyon Kurul Başkanı Ömer Demir şu sözleri kullandı:
“Özellikle temel besin eserlerinde çok büyük bir operasyon yapılıyor. İstanbul’da 1 milyon çiftçi ile bir arada bu işi yapıyorum. Bizde 9 liraya alınan süt 33 liraya satılıyor. Bu basında gündem oluyor sonra düşüyor 15 liraya.
‘PATATES VE SOĞAN MUZUN FİYATINI GEÇTİ’
Patates ve soğan muzun fiyatını geçmiş. 13.75 lira muz, 15-16 lira patates, soğan. Milletin temel gıdasıyla oynuyorlar. Mutfakta yemek kaynamasın diye uğraşıyorlar. Milleti sokağa dökmeye çalışıyorlar.
‘10 TEMEL BESİNDE ÜST LİMİT GETİRİLMELİ’
Zaten bu olağan bir ticaret değildir. Bir markette makarnanın birisi 12 lira, başkasında 25 lira. Borsa fiyatı üzere değişiyor. Büyük bir oyun var burada. Bilhassa mutfakta tencere kaynamıyorsa düşünce kaynamaya başlıyor. Üreticiyi üretimden vazgeçirip piyasayı ellerine geçirmeye çalışıyorlar. Devletin temel besine üst hudut getirmesi lazım. Bunlar bugünden taban fiyat artırımını hissettirmeye çalışıyorlar.
10 temel besinde, ekmek, ay çiçek yağı, patates, soğan üzere eserlere devletin üst limit getirmesi lazım. Millet böylece bu eserleri rahat alıp yiyebilsin.
‘AYNI ESER BİR MARKETTE 15 LİRA, BAŞKASINDA 30 LİRA’
10 temel besinin sabitlenmesi taban fiyatın artmasından daha da kıymetlidir. 10 temel besin sabitlenirse millet bilir ki ben 6 ay bu fiyattan alacağım. Market market geziyoruz büyük fiyat frakı var. Tıpkı eser, birebir kalem , tıpkı gramaj birinde eser 15 lira başkasında 30 lira bunun izahı yoktur.
Bu ülke dünyada hububatta tarihi rekora imza attı. Savaş eden iki ülke ortasında muahede yaptırdı. Tahıl koridorunu açtırdı. Hububat sevkiyatı yapılmasaydı 2-3 liraya satılan ekmek 20 lira üzeriydi.
2-3 sermaye gıdayı çok makus formda yönlendiriyor. Bunlara fırsat vermemeliyiz.”
Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu ise konuşmasında şu sözleri kullandı: “Son periyotta döviz kurları ve akaryakıt fiyatlarında bir artış görülmezken, temel besin ve gereksinim eserlerinde fahiş artışların devam ettiği görülüyor. Sizin müşahedeniz nedir?
‘4 ZİNCİR MARKET İFŞA EDİLSİN’
“Burada ben berbat niyet hissediyorum. Uygulanan para cezalarının kâfi olmadığını gerekli caydırıcılığı sağlamadığını görüyoruz. Bu nedenle girdi maliyetlerinde rastgele bir artış olmadığı, döviz kurunda da bir stabil durum görülmesine karşın beyaz peynirin fiyatını 180-200 lira bandına çekenlerden hesap sorulsun. Geçtiğimiz hafta Ticaret Bakanlığı’nın idari para cezası uyguladığı 4 zincir market ifşa edilsin. Tekrarında mağaza kapatılsın. Israrında mahpus cezası uygulansın.
Mağaza kapatma cezası uygulandığı vakit da o mağazanın camına duyuru asılarak neden kapatıldığı ilan edilsin. Böylece tüketiciler ellerindeki en büyük güç olan tüketmeme silahını kullanarak kendilerine haksız fiyat artışı ile mağduriyet oluşturan temel besin fiyatlarını artıran o mağazalara gitmeyerek cezalandırmış olacaklardır.
MAKASIN AÇILMAMASI İÇİN NE YAPILABİLİR?
Uzun vakittir gündemde olan lakin bir türlü yasalaşmayan Hal Yasası ile Perakende Yasası bir an önce hayata geçirilmelidir. Ayrıyeten temel besin ve muhtaçlık eserlerinden ambalajlı satılanların üzerine tavsiye edilen satış fiyatı yazılmalıdır. Böylece 15 liradan satmak üzere aldığı pirinci 30 liraya satanı tüketici fark etme imkanına kavuşabilecektir.
‘ÜRÜNÜN TÜKETİCİYE NE KADAR FARKLA SATILDIĞI GÖRÜLECEK’
Diğer yandan bizim uzun müddettir lisana getirdiğimiz temel tarım eserlerinde dijital takip başlatılması istikametindeki talebimiz Tarım Bakanlığı’nın Tarım Cepte taşınabilir uygulamasıyla yılbaşından itibaren hayata geçirilecek olup bu dijital takip sistemine Ticaret Bakanlığı da dahil edilerek kimin hangi eseri hangi fiyattan alıp tüketiciye ne kadar farkla sattığını görebilecektir.
3 liraya aldığı domatesi 30 liraya satan kimse ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın da dijital takip sistemine girmesiyle bunların vergisinin ödenip ödenmediği de tespit edilecektir.
‘90 LİRA OLAN BEYAZ PEYNİR 180 LİRAYA ÇIKTI’
2 ay evvel kilosu 10 liradan satılan unun fiyatı 20 liraya çıktı. Tekrar 90 liraya satılan beyaz peynir 180 liraya çıktı. Hür piyasa iktisadına bu müdahale değildir. Hiçbir demokratik toplumsal hukuk devletinde tüketicinin temel gereksinimleri yırtıcı kapitalizmin kurallarına terk edilemez. Anayasanın 172. Hususu uyarında devlet tüketicileri koruyacak önlemleri almakla vazifelidir.”